Quốc gia đội sổ và… báo cáo Thủ tướng
- Một đất nước mà “không ít cán bộ” coi thường tri thức, nhưng lại “ăn của dân không từ một thứ gì” thì đất nước đó đứng chót Asean vẫn còn là may mắn
>> 1.250 con gà đi lạc:Quảng Nam báo cáo Thủ tướng trước 30/3.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa có phát biểu khiến tất cả chúng ta cùng phải suy nghĩ: "Việt Nam không thể đứng chót trong ASEAN như thế này".
Từ xưa đến nay, câu nói
“dân giàu nước mạnh” chưa bao giờ sai. Khi quốc gia đứng chót thì các yếu tố
hợp thành như Khoa học Công nghệ , Tài nguyên-Môi trường, Công nghiệp, Nông
nghiệp, Giáo dục, Y tế,… không thể đứng đầu.
Dù chạm đến lòng tự trọng dân tộc, dù đau lòng đến mấy cũng phải thấy rằng nhận định của Thủ tướng là hoàn toàn chính xác. Vấn đề là vì sao lại như vậy? Liệu đó chỉ là lỗi cơ chế hay còn do chính mỗi chúng ta?
Dù chạm đến lòng tự trọng dân tộc, dù đau lòng đến mấy cũng phải thấy rằng nhận định của Thủ tướng là hoàn toàn chính xác. Vấn đề là vì sao lại như vậy? Liệu đó chỉ là lỗi cơ chế hay còn do chính mỗi chúng ta?
Một đạo quân dù tướng chỉ huy tài năng nhưng binh lính yếu cả thể
chất lẫn tinh thần không bao giờ là đạo quân mạnh. Một đạo quân với những người
lính quả cảm nhưng chỉ huy bất tài sẽ chẳng mấy khi giành được thắng lợi. Đây
không phải là lý thuyết phòng lạnh mà là thực tiễn cuộc sống.
Đang tồn tại một hiện tượng và có xu hướng trở thành phổ cập khi
xử lý sự cố, ấy là cán bộ, cơ quan có trách nhiệm đổ lỗi cho cấp dưới, cũng có
trường hợp quả bóng trách nhiệm lại bị đẩy lên tận Thủ tướng Chính phủ.
Khá nhiều trường hợp người ta sử dụng một công thức rất phản cảm
là “Lỗi văn bản, lỗi do người đánh máy”. Hễ ban hành văn bản sai là “Lỗi văn
bản, lỗi do người đánh máy” bị lôi ra, mặc dù chẳng nhân viên đánh máy nào dám
tự ý soạn thảo văn bản mà không qua phê duyệt của người đứng đầu hoặc ít nhất
là người được ủy nhiệm của người đứng đầu.
Nếu “người đánh máy” đánh sai văn bản mà cấp trên vẫn ký thì chẳng
lẽ “cấp trên” không biết đọc hoặc thị lực có vấn đề đến mức không đọc được
những dòng chữ màu đen trên văn bản? Liệu thực tế có tồn tại những người vừa
“mù chữ” lại cũng “mù màu”?
Việc đổ lỗi cho người khác không chỉ khiến dư luận bức xúc mà còn
bộc lộ tâm đức, năng lực của người lãnh đạo. Có những người học hàm, học vị rất
cao nhưng chưa hẳn hiểu biết cũng cao tương xứng với hàm vị của họ..
Nhìn hai lá cờ cắm trên bàn làm việc của một vị cổ đeo thẻ
viên chức (công chức?) thì mới thấy người ngồi phía sau còn thiếu cả những hiểu
biết rất sơ đẳng về Đảng và Tổ quốc, cắm cờ để bản thân nhìn là một chuyện, cắm
cờ chụp ảnh cho mọi người nhìn lại là chuyện khác.
Cũng có chuyện ngược đời là
người ta không đổ lỗi mà là “đổ thành tích” cho người khác. Những ngày qua,
chuyện lấp sông Đồng Nai đã bị dư luận và các nhà khoa học lên tiếng gay gắt
nhưng dường như lãnh đạo tỉnh này có thừa trình độ để bác bỏ các luận cứ khoa học.
Bằng chứng là “UBND tỉnh cho biết việc tạm dừng dự án là theo đề nghị của chủ đầu
tư để làm sáng rõ các vấn đề đang được dư luận quan tâm, riêng địa phương vẫn bảo
lưu quan điểm mọi thủ tục thực hiện dự án là đúng quy trình, quy định”.“thành tích” này không phải của chính quyền địa phương
nên địa phương không dám nhận. Nếu chủ đầu tư không xin tạm dừng thì họ cứ
thoải mái lấp sông vì “dự án là đúng quy trình, quy định”.
Chỉ trong một thời
gian ngắn từ Thủ đô Hà Nội ở phía bắc, Hà Tĩnh, Thừa Thiên-Huế ở miền trung đến
Đồng Nai ở phía nam, một số quyết định của chính quyền bị truyền thông và giới
khoa học phê phán khá mạnh nhưng lãnh đạo đều lên tiếng bảo vệ quan điểm, rằng
tỉnh/thành phố đã làm “đúng pháp luật”, “đúng quy trình, quy định”.
Chính vì cái sự “đúng”
của các tỉnh thành phố này mà tất cả vụ việc được truyền thông đề cập đều buộc
phải báo cáo lên Thủ tướng.
Một đất nước mà từ
chuyện sập giàn giáo, chuyện thi tuyển công chức Bộ Công thương, chặt hạ cây
xanh đô thị, ký kết hợp đồng với đối tác nước ngoài đến san lấp sông Đồng Nai…
đều “báo cáo Thủ tướng”, đều “chờ ý kiến Thủ tướng” thì làm sao Thủ tướng còn
thời gian lo cho quốc gia đại sự?
Cấp tỉnh như thế, cấp
bộ có khá hơn? Thật là khó hiểu khi một lãnh đạo Bộ Tài nguyên-Môi trường
(TN-MT), cơ quan của Chính phủ lại phát biểu “Chúng tôi mới biết thông tin qua
kênh báo chí và thấy nhiều nhà khoa học đã khẳng định dự án này ảnh hưởng rất
lớn đến tài nguyên nước ở lưu vực sông Đồng Nai”. [2]
Thực chất phát biểu
của vị lãnh đạo Bộ TN-MT nêu trên không có gì khác ngoài ý nghĩa đổ trách nhiệm
cho cấp dưới là Sở TN-MT Đồng Nai không báo cáo lên Bộ, vì Sở không báo cáo nên
Bộ không biết!
Vậy đâu là chức năng quản
lý Nhà nước của Sở TN-MT Đồng Nai, của Bộ TN-MT? Phải chăng nhiệm vụ của Bộ
TN-MT là ngồi chờ cấp tỉnh báo cáo rồi báo cáo lại với Thủ tướng chứ không cần
trực tiếp kiểm tra, giám sát? Nếu mà Bộ chỉ “mới biết” và “thấy nhiều nhà khoa
học khẳng định” như lời vị lãnh đạo nọ thì chức năng quản lý Nhà nước của Bộ
này là gì?
Đất nước chỉ có một
Thủ tướng nhưng có 63 tỉnh thành phố trực thuộc trung ương, 22 cơ quan cấp bộ,
liệu rồi đây còn bao nhiêu vụ việc sẽ lại đến tay Thủ tướng?
Ngoài Đà Nẵng, trong
62 tỉnh, thành phố còn lại liệu có bao nhiêu địa phương dám khẳng định “Ở đây
Đảng nói dân tin, mặt trận đoàn thể vận động dân theo, chính quyền làm dân ủng
hộ”?. [3]
Hãy xem một tỉnh vốn
là đất học nhất nhì cả nước như Nghệ An đang làm gì. Tỉnh này vừa công nhận 270
sáng kiến cấp tỉnh mà báo Laodong.com.vn ngày 16/3/2015 gọi là “Những sáng kiến
… trời ơi”. Bài báo không chỉ cho thấy phần nào mặt bằng “sáng kiến” của Nghệ
An mà có thể còn của một số tỉnh, thành phố khác
 |
| Khởi công xây ngôi nhà ba gian cấp bốn ở Nghệ An. (ảnh: XH) |
Nếu biết rằng chín vị lãnh đạo các cấp của tỉnh này lặn lội
lên tận Nậm Giải, Quế Phong xúc xẻng cát khởi công ngôi nhà bán trú ba gian cấp
bốn cho học sinh tiểu học thì mới thấy việc chỉ công nhận 270 sáng kiến của
Nghệ An là “quá khắt khe, quá khiêm tốn”. Có khá nhiều sáng tạo của công chức
tỉnh này không được công nhận “sáng kiến cấp tỉnh” trong khi dư luận thì lại
cho đáng tầm “quốc gia” như “sáng kiến kinh doanh bia” hay “sáng kiến nuôi dê ở
Thạch Thành”…
Dù Thủ tướng có tài
giỏi, kiệt xuất đến mấy cũng không thể đưa đất nước thoát khỏi vị trí “đứng
chót trong ASEAN” nếu tồn tại “một bộ phận không nhỏ” lãnh đạo cấp bộ, cấp tỉnh
luôn chuẩn bị tư thế “báo cáo Thủ tướng”! Vấn đề không chỉ nằm ở bản thân những
người “sẵn sàng báo cáo” mà còn ở chỗ vì sao họ lại được phép “ngồi nhầm ghế”?
(GDVN) - Việc phải đền bù thiệt hại khi dừng dự án sẽ được quy trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân hay lại là câu chuyện của tập thể, rồi hòa cả làng?
Làm thủ lĩnh bất kỳ đơn vị to hay không nhất thiết phải là
người giỏi nhất về khoa học kỹ thuật, điều cần thiết là biết lắng nghe, biết
đánh giá sự việc một cách tỉnh táo và có đội ngũ trợ thủ giỏi. Thủ lĩnh giỏi
cần phải hội đủ hai yếu tố: quyền và uy, thiếu một trong hai yếu tố đó thì suốt
nhiệm kỳ đơn vị đó không bao giờ khá.
Tại sao khi các nhà khoa học đã chỉ ra rõ ràng những bất
cập với đầy đủ luận cứ khoa học (như dự án trên đèo Hải Vân, dự án lấp sông
Đồng Nai…) nhưng chính quyền cấp tỉnh ở đó vẫn bảo thủ, vẫn khẳng định chủ
trương là đúng? Phải chăng với hàng loạt lãnh đạo có học vị tiến sĩ, học hàm
giáo sư, phó giáo sư, kiến thức khoa học của họ hơn hẳn các nhà khoa học chuyên
nghiệp?
Thực ra không phải là họ không biết tác hại của một số
quyết định, nhưng hại cho ai và lợi cho ai mới là điều phải cân nhắc. Mặt khác
họ luôn có vũ khí phòng thân là “nghiêm khắc rút kinh nghiệm” hoặc “nghiêm khắc
kiểm điểm”. Dù có “nghiêm khắc” đến mấy cũng chẳng chết người thế nên chẳng
việc gì phải sợ!
Một đất nước mà “không ít cán bộ” coi thường tri thức,
nhưng lại “ăn của dân không từ một thứ gì” thì đất nước đó đứng chót Asean vẫn
còn là may mắn, nếu không sớm thay đổi thì đứng chót thế giới không phải là
chuyện viễn tưởng.
Vấn đề đặt ra hôm nay có thể chưa có ngay câu trả lời,
nhưng hậu thế chắc chắn sẽ không để vàng thau lẫn lộn. Có thể có ai đó cho rằng
cuộc sống rất ngắn ngủi, dù có bị hậu thế chê cười thì họ cũng đã là người
thiên cổ, có còn nghe thấy gì đâu mà sợ?
Nếu quả như thế thì Ai ngày hôm nay phải chịu trách nhiệm
làm cho họ sợ?
Tài liệu
tham khảo:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét