Vụ thảm sát Thiên An Môn, mình quan tâm đến những nguyên nhân vĩ mô hơn. Nguyên nhân sâu xa để xảy ra sự kiện này là sự đổi mới, nới lỏng dân chủ của cố TBT Hồ Diệu Bang và tân TBT Triệu Tử Dương. 2 ông này đều là những lãnh đạo có tư tưởng đổi mới, kiểu như Võ Văn Kiệt của VN, và là những người đổi mới kèm với mở rộng dân chủ nhiều nhất trong lịch sử CS TQ.
Cái chết bất ngờ của Hồ Diệu Bang dẫn đến sự kiện SV "tập trung đông người" ở TAM, trong khi TBT Triệu Tử Dương lại không chủ trương đàn áp mà chính ông lại cầm loa điện đến nói chuyện với SV. Có thể giới SV cảm thấy được bật đèn xanh nên càng thoải mái phản kháng. Ai ngờ phe bảo thủ trong đảng vẫn quá mạnh, lại được Đặng Tiểu Bình, khi đó đã nghỉ hưu, ủng hộ. Điển hình là Lý Bằng và Giang Trạch Dân. Phe bảo thủ quyết định đàn áp vụ biểu tình bằng QĐ lấy từ các địa phương xa Bắc Kinh và vụ thảm sát đã xảy ra.
Bài học cho VN
Như vậy có thể hiểu là vụ biểu tình TAM xảy ra là do sự đổi mới và mở rộng DC của 2 ông TBT. Nhưng họ không lường trước được về sự phản kháng của phe bảo thủ. TBT đã là chức vụ cao nhất trong đảng nhưng 2 ông này vẫn không đủ quyền lực để bẻ lái cả con tàu CS TQ, chế độ toàn trị (đảng trị) nó khác cơ bản với chế độ độc tài ở chỗ đó. Sự thay đổi phải đến từ đa số trong BCT thì mới chắc chắn được. Ở VN, phe ông Kiệt cũng không thể lái được phe ông 10, nên sự thay đổi ở VN cũng ở mức độ nửa chừng xuân. Năm 89, nếu Triệu Tử Dương thành công, thì VN thay đổi là tất yếu. Tiếc là sau sự kiện TAM Triệu Tử Dương bị mất chức và giam lỏng đến cuối đời. TQ đi theo đường lối cứng rắn, siết chặt DC cho đến ngày nay và trở thành tấm gương cho đảng CS VN. Triệu Tử Dương, trong thời gian bị giam lỏng, có cuốn băng ghi âm "hồi ký", không biết đã được phát hành chưa? Mình tìm không thấy bản tiếng Việt.
Sự kiện TAM cũng cho thấy là VN không dễ dàng đổi mới nếu đa số thành viên BCT không muốn đổi mới, ông Trọng hay ông X cũng chỉ là đại diện cho phe nhóm, không dám tự quyết gì đâu. Tấm gương TAM còn đó.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét