THỨC TỈNH CU BA ?

Người dân Cuba tuần hành tại thủ đô Havana sau khi thỏa thuận bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Mỹ được công bố ngày 17/12. (Nguồn: AFP/ TTXVN)

1.Sau điện đàm trực tiếp ngày 17/12  để đi đến thống nhất lần cuối cùng về khôi phục quan hệ song phương, mở lại cơ quan đại diện ngoại giao ở mỗi nước và  nới lỏng một số hạn chế về thương mại  ; Chủ tịch Cuba Raun Castro và Tổng thống Mỹ Ba rack  Obama đã có bài phát biểu trên truyền hình cùng lúc ,tuyên bố sẽ nối lại quan hệ ngoại giao giữa hai nước sau hơn 53 năm gián đoạn,
   Ông Tổng thống thích thay đổi này đã làm chuyện động trời so với 11 đời chủ Nhà trắng trước đó,biết sẽ vấp phải những phản ứng của đa số thượng nghị sĩ Công hòa ở thương viện,nhưng tin nó sẽ là đòn bẩy trong việc tạo những thay đổi ở châu Mỹ la tinh .Với sự phóng khoáng ,mạnh miệng ,bộc trực ;một số  nguyên thủ các nước châu Mỹ nghiêng tả từ lâu đã nghi ngại chính sách láng giềng của Mỹ ,hình thành liên kết để giảm bớt sự can thiệp của chú Sam.Nay với động thái chìa tay ra với Cu ba ,có thể là điểm tựa để bẩy cán cân nghiêng về Mỹ so với Trung quốc và Nga tại khu vực sôi động này.

 Là thuộc địa của Tây Ban Nha,đến năm  1898, Hoa Kỳ chiến thắng trong cuộc chiến tranh với kẻ chiếm đóng và dựng lên một Cuba độc lập, nhưng cũng từ đó trở thành một nước phụ thuộc hoàn toàn vào Hoa Kỳ.  
  Năm 1903, Chính phủ hai nước đã ký hiệp ước cho Hoa Kỳ thuê vĩnh viễn Vịnh Guatanamo. Sự có mặt của người Mỹ ở Cuba từ 1903 - 1959 đã đóng vai trò cực kỳ quan trọng cả trong đời sống chính trị lẫn kinh tế nước này.Thời điểm này (cho đến tận hôm nay) ,Cu ba là một nước nông nghiệp nghèo, đường là sản phẩm chính chiếm 80% giá trị xuất khẩu,trong đó tư bản Mỹ chiếm 40%.Dưới chế độ độc tài quân sự của đại tá Batista từ đảo chính năm 1952,nền kinh kế Cu ba bị tư bản Hoa Kỳ lũng đoạn và  nắm trên một nửa cổ phiếu của các ngành công nghiệp cơ bản của kinh tế như đường sắt, điện, viễn thông. Hồi trước chưa có luật đầu tư nước ngoài ,rải thảm đỏ cho Tư bản vào ...thì nghe cái vụ này các ông cộng sản nực gà lắm luôn !
  Luật sư, tiến sỹ luật Fidel Castro , khi ấy mới 26 tuổi, đã lãnh đạo các sinh viên Cuba, chống lại chế độ độc tài. Ngày 26/7/1953, chỉ với 100 người chủ yếnlà sinh viên, họ đã tấn công trại lính Moncada nhưng thất bại. Fidel sau đó sang tị nạn tại Mexico rồi cuối năm 1956 cùng với 80 quân du kích lại  đổ bộ vào Cuba và một lần nữa tấn công trại lính Moncada, nhưng thất bại. 
  Năm 1958, Chính phủ Hoa Kỳ có sự thay đổi trong chính sách,không dính dáng và  ngừng hỗ trợ vũ khí cho Chính phủ độc tài Batista. Nhân đó , du kích của Fidel Castro tiếp tục tấn công và giành được thắng lợi. Ngày 10/1/1959, cùng với một quân đoàn cơ giới, Fidel tiến vào thủ đô La Habana.Lúc đầu  phong trào của Fidel giành được điều kiện thuận lợi trong dư luận và Chính phủ Hoa Kỳ. 
  Mang tinh thần dân tộc mạnh mẽ, Fidel Castro đề ra cương lĩnh là cần xây dựng một nước Cuba độc lập, không phụ thuộc Hoa Kỳ, nhất là về kinh tế. Chính quyền mới kiên quyết thẳng tay với tàn dư của Batista ,mặt khác vẫn giữ sự trung hòa giữa phe cánh tả công sản và phe ôn hòa không cộng sản.  Tháng 4/1959, Fidel đi Hoa Kỳ nhưng  tổng thống Dwight D. Eisenhower không tiếp ,do áp lực  phải có những chính sách cứng rắn hơn với Cuba. Không đạt được tiến bộ nào trong quan hệ với Hoa Kỳ,chịu sức ép về kinh tế, Fidel tiến hành  cải cách ruộng đất,thu hồi lấn sang đất các công ty của Mỹ để  chia lại  cho nông dân.
  Quan hệ giữa hai nước căng thẳng gia tăng từ đó,Hoa kỳ hậu thuẫn cho cuộc đảo chính quân sự của thiếu tá Diaz  Lanz đang nắm quyền tư lệnh quân đội nhưng thất bại;sau đó   tiếp tục hỗ trợ hoạt động của những người Cuba lưu vong, mở các cuộc không kích vào thủ đô La Habana đã làm nhiều người chết. Fidel Castro đã chỉ trích chính sách của Chính phủ Hoa Kỳ rất nặng nề. 
  Chính thái độ can thiệpcủa Mỹ đã đẩy Cu ba nghiêng hẵn về  Liên Xô. Ngày 13/2/1960, Cuba và Liên Xô đã ký một Hiệp ước, theo đó Liên Xô cam kết mua của Cuba 5 triệu tấn đường trong 5 năm và Liên Xô sẽ cấp cho Cuba một khoàn tín dụng 100 triệu đôla.Trong khi đó,quan hệ Hoa Kỳ - Cuba chính thức trở nên thù địch từ tháng 3/1960, khi Cuba quốc hữu hóa tài sản của các Công ty Hoa Kỳ.Để trả đữa , Hoa Kỳ chính thưc  cấm vận  Cuba , ngăn chặn hàng hóa  và  các nguồn tài chính đi vào Cuba;  cho phép huấn luyện những người Cuba lưu vong để  lật đổ chính quyền của Fidel Castro.
 Dưới thời Tổng thống Kennedy ,được sự đạo diễn hăng hái của CIA,cuộc đổ bộ của những người Cu ba lưu vong vào vịnh Con lợn đã thất  bại hoàn toàn vào tháng 4/1961.
  Không chỉ mất mặt trước thế giới , các nước Mỹ - Latinh cũng có thái độ khá tiêu cực với chính sách của Hoa Kỳ.Sau khi hợp nhất các tổ chức và phong trào thành tổ chức ORI ,rồi thành Đảng công sản năm 1965; Cuba đã  dứt khoát chọn con đường  XHCN , trực tiếp đối đầu cứng rắn với Hoa kỳ , xây dựng nhà nước độc tài toàn trị ,xung kích lao lên phía trước và không quay đầu nhìn lại với dân chủ.  Hai ông anh Liên xô -Trung quốc mừng vui ra mặt vì đã chiêu dụ được một thằng đệ rắn mặt ,trung thành ở cạnh để canh chừng tên đầu sỏ đế quốc.
 
2.  Thời còn học sinh những năm chiến tranh ,chúng tôi khoái  cái "hiên ngang Cu ba " qua ký sự của Thép mới ;thấy gần gũi như anh em ruột thịt một đất nước cùng chung chiến hào chống Mỹ;lòng tràn đầy cảm kích câu nói sắc gọn của Phi del "vì Việt nam,Cu ba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình".Nhí hơn chút nữa,chúng tôi há hốc mồm nghe kể chuyện về tài hùng biện của Fidel : chỉ uống nước mà nói liên tù tì cả ngày trước Quảng trường Habana ,cuốn hút như thôi miên không ai bỏ về mới lạ (?).Hồi ấy cứ lãnh tụ nói là mọi người chăm chú lắng nghe ,không dám bỏ ra ngoài ,chứ nói gì đến một người có tài hùng biện nổi tiếng như Phi del ?
 Hình ảnh Fidel cao lớn,được đặc cách đeo súng ngắn kè kè bên hông,thăm vùng giải phóng Quảng Trị vào năm 1973 có sức cổ vũ vô cùng to lớn quân dân ta chống Mỹ.
 Hòn đảo hình cá sấu trên biển Caribe như lưỡi dao hờm bên nách nước Mỹ và hình tượng bất khuất có tính biểu trưng của Fidel càng làm cho các ông chủ Nhà trắng hậm hực ,ăn không ngon ngủ không yên.
  Phải nói giai đoạn đầu,phòng trào cách mạng XHCN hấp dẫn với thế giới thứ ba và các ông anh này cũng gương mẫu,hy sinh phần nào lợi ích quốc gia để tôn vinh chủ nghĩa quốc tế vô sản hào hiệp.Tuy nhiên với thói xấu chơi,lợi ích  dân tộc hẹp hòi ; anh Hai Trung quốc đã âm thầm kích động các nước cộng sản ,nhất là Liên xô đối đầu với Mỹ ,còn mình thì "tọa sơn quan hổ đấu".
  Sau giai đoạn  hào hiệp góp món ăn chung vui vẻ ,các nước cộng sản mới tính thiệt hơn và quay sang lo cho bản thân mình ,"lợi ích dân tộc là vĩnh viễn " ,CNXH tan rã và biến tướng .
  Nhớ lại hồi nhỏ ,được nhóm các anh lớn kết nạp vào hội đi đánh nhau giữa xóm trên với xóm dưới.Mấy thằng choai choai dựa hơi muốn lập công,cứ nhao lên hàng đầu.Bên đối phương tức quá,mới sai quân xúm vào dần mấy ông choai một trận phủ đầu.Khi được hỗ trợ thoát nạn cũng bị sứt đầu mẻ trán nhưng hăng tiết vịt vẫn cứ xông lên nên cuối trận lại mấy choai này là kẻ bị dính đòn nhiều nhất mà tưởng ta là người hùng !
 Do hăng hái hoặc lỡ quá trớn nên chỉ còn vài nước bám vào CNXH ,trong đó có anh em Việt nam - Cu ba ,tự huyễn mình là hai anh lính canh hai phía địa cầu cho nhân loại ngủ.Không có gì khổ bằng phải thức nhìn người ta ngủ ,mà có lẽ hơn 53 năm qua hình như Cu ba chỉ có thức chớ có ngủ được đâu vì tình hình lúc nào cũng căng thẳng ?
  Nhìn ra thế giới chỉ có nước nào được hỗ trợ và bang giao với Mỹ thì mới nhanh chóng giàu lên ,Cu ba cũng muốn lắm nhưng không được Mỹ liếc mắt nên đành bó gối ngồi chờ.Đến khi Fidel bị bịnh phải nhường quyền lực cho ông em Raun ,tình hình thế giới làm Nga yếu đi  Trung quốc mạnh lên ...nên Mỹ muốn làm mới mình tại châu lục mà mình đang sống giàu có thì cuộc cờ mới biến chuyển nhanh chóng như thế !

3.Nửa thế kỷ đứt đoạn trong quan hệ giữa Cu ba và Mỹ có nhiều nguyên do.
  Cu ba bị hút hồn bởi ý thức hệ công sản với mục tiêu công bằng quá hoành tráng.Được Liên xô ném cho chiếc phao cứu sinh ,họ trở nên người lính xung kích trung thành hết biết của CNXH.
  Những người dân Mỹ-la tinh thích âm nhạc khiêu vũ ,dễ bị lôi cuốn bởi các phong trào cuồng nhiệt,mà Cách mạng tháng Mười Nga rung chuyển thế giới đã chấn động các chàng trai trẻ lãng tử Cu ba :chính quyền trên nòng súng ! Thật khỏe re khi dùng bạo lực để cướp của bọn tư bản giàu có chia lại cho người nghèo bị bóc lột.Ác nổi khi có một số  người nghèo không được phân cho cái cần câu cơm mà chỉ là tài sản không biết sử dụng nên sau khi ăn hết lại ngồi chờ được phân phối tiếp (?)
  Giá trị thặng dư là phát kiến của Marx,bỗng thành sự kinh tởm của những người cộng sản.Miệt thị  nó vô hình chung họ đã tiêu diệt tài năng và động lực của sự phát triển .Nguyên nhân sự khổ đau của người nghèo được thổi phồng bị bóc lột lên quá mức ,tạo nên sự thù địch một mất một còn giữa kẻ giàu và người nghèo.Giờ nghiệm lại mới thấy do khuyến khích sự cào bằng ,coi  khinh trí thức chân chính ;họ đã dung dưỡng cho không ít kẻ lười biếng ,cơ hội nhảy lên ghế cao ức hiếp người dân.Thế giới phẳng cần sự hợp tác ,vốn đầu tư,tài năng và hòa bình để phát triển ;các nước từng cứng đầu theo phe XHCN đã tỉnh ngộ dù muộn !
  Chuyện kể rằng ,sau sự kiện vinh con lợn,Cu ba bắt được nhiều tù binh là đám Cu ba lưu vong và cố vấn Mỹ.Hai nước thương lượng trao đổi,sau khi đổi một lấy một người,Cu ba chẻ hoe quy ra  tiền để đổi người lấy USD đền bù thiệt hại do máy bay bắn phá từng m2 phố xá .Đặc biệt hơn , ông ta chơi ngẳng là đổi một Thiếu ta cố vấn Mỹ lấy một con chó Becgie.Mỹ tức bầm ruột nhưng phải chấp nhận.Có lẽ cái giận này nó vẫn còn sôi lên cho đến bây giờ chăng ?
 Vậy nên ở đời đừng giận quá mất khôn ,làm điều quá lố mà gượng không được sau đó !

 Thôi thì qua cơn hoạn nạn ,hãy thức tỉnh nhé Cu ba !