VÌ SAO NGƯỜI VIỆT NAM THÍCH MUA VÀNG?

 Hoàng Thái Hoàng

Vì sao thị trường vàng luôn sôi động?

Và điều đó nói gì về chất lượng cuộc sống?

Có một sự thật mà bất kỳ nhà hoạch định chính sách nào cũng phải nhìn thẳng:

Một quốc gia càng bất ổn, người dân càng thích mua vàng.

Đó không phải thói quen.

Đó là cơ chế sinh tồn.

____

Người Việt mua vàng vì… không tin vào các kênh đầu tư khác

Ở những nền kinh tế ổn định (Nhật, Đức, Mỹ), người dân đầu tư vào:

- chứng khoán,

- trái phiếu,

- bảo hiểm hưu trí,

- quỹ chỉ số,

- quỹ hưu trí tư nhân,

- bất động sản minh bạch về pháp lý.

Còn ở Việt Nam?

- Chứng khoán: biến động mạnh, dễ bị thao túng, nhiều vụ án thao túng giá.

- Bất động sản: pháp lý mập mờ, dự án treo, sổ hồng kéo dài 5–10 năm.

- Ngân hàng: lãi suất thấp, rủi ro ngân hàng yếu kém bị kiểm soát đặc biệt.

- Bảo hiểm: scandal bán bia kèm lạc, hàng triệu người mất niềm tin.

Khi các kênh đầu tư thiếu minh bạch, vàng trở thành “cái neo niềm tin cuối cùng”.

____

Người dân không mua vàng vì thích —

Họ mua vì sợ.

Sợ:

- đồng nội tệ mất giá,

- giá cả tăng nhanh,

- tiền gửi tiết kiệm không đủ bảo toàn sức mua,

- chính sách thay đổi bất ngờ.

Vàng là nơi trú ẩn mang tính phòng vệ.

Một nền kinh tế mà người dân phải phòng vệ bằng vàng là nền kinh tế thiếu an toàn.

_____

Nhà nước quản lý thị trường vàng bằng mệnh lệnh hành chính → càng làm dân sợ

Khi thị trường:

- bị bóp méo bởi hạn chế nhập khẩu,

- có một doanh nghiệp được độc quyền,

- chênh lệch giá trong nước – thế giới bị kéo giãn,

- giá biến động bất thường,

thì người dân càng lo rằng đồng tiền không đứng trên quy luật thị trường.

Kết quả:

→ dân càng ôm vàng.

→ vàng càng “sốt”.

→ thị trường càng bị méo.

____

Vàng sôi động chứng minh điều gì?

Không phải là “người dân giàu lên”.

Không phải là “nền kinh tế phát triển”.

Không phải là “đầu tư sinh lời”.

Nó chứng minh 3 điều đau xót:

(1) Hệ thống tài chính chưa đáng tin cậy.

(2) Chính sách kinh tế thiếu ổn định, dự đoán thấp.

(3) Người dân cảm thấy phải tự bảo vệ mình — vì không ai bảo vệ họ.

Vàng là thước đo niềm tin.

Thị trường vàng càng nóng → niềm tin vào đồng tiền càng lạnh.

_____

Vàng mạnh lên nhưng chất lượng sống không hề tăng

Vàng không làm giàu cho quốc gia.

Vàng chỉ làm giàu cho:

- những người nhập vàng,

- những kẻ đầu cơ,

- những người có thông tin nội bộ.

Ngược lại, nó hút vốn khỏi sản xuất.

Một nền kinh tế mà người dân bỏ tiền mua vàng là nền kinh tế không đi về phía tương lai, mà chỉ cố tự vệ trước bất trắc.

_____

Vàng ở Việt Nam là biểu tượng của một điều lớn hơn: SỰ THIẾU AN TOÀN THỂ CHẾ

Không ai đầu tư dài hạn khi chính sách có thể đổi theo tháng.

Không ai gửi tiết kiệm khi lạm phát cao hơn lãi suất.

Không ai mua cổ phiếu khi thị trường bị nghi ngờ thao túng.

Không ai đầu tư sản xuất khi thủ tục hành chính quá rủi ro.

Vì vậy, vàng trở thành tài sản trú ẩn —

và sự sôi động của nó không phải dấu hiệu của sức khỏe, mà là triệu chứng của bệnh.

Giống như sốt cao không phải là sức mạnh mà là dấu hiệu của viêm nhiễm —

một thị trường vàng sôi động chứng minh nền kinh tế đang bất ổn.

_______

Và bao lâu điều này còn tiếp diễn,

bao lâu vàng vẫn là “bãi đáp niềm tin”,

thì chất lượng sống và chất lượng thể chế sẽ chưa thể cải thiện. Fb Hoàng Thái Hoàng.